ขยะมูลฝอยถือได้ว่าเป็นปัญหาที่อยู่กับประเทศไทยมานานหลายปี โดยมีปริมาณมากขึ้นเรื่อย ๆ ตั้งแต่อดีตถึงปัจจุบัน ส่งผลเสียอย่างมากต่อสุขภาพในชุมชน ระบบนิเวศ และสิ่งแวดล้อม ฉะนั้นจึงต้องจัดการขยะให้ถูกต้องในแต่ละประเภท บทความนี้จะมากล่าวถึง MSW ซึ่งเป็นระบบจัดการขยะมูลฝอยให้ได้รู้จักว่ามีความจำเป็นอย่างไรบ้างในประเทศไทย
MSW มีความหมายว่าอย่างไร
ขยะมูลฝอยหรือ MSW หมายถึง เศษผ้า กระดาษ เศษอาหาร เถ้า ภาชนะใส่อาหาร มูลสัตว์ เศษสินค้า ซากสัตว์ และสิ่งอื่น ๆ ที่เก็บจากตลาด ถนน การเลี้ยงสัตว์ และอื่น ๆ อีกมากมาย เว้นแต่เป็นวัสดุจากโรงงานที่ไม่ใช้แล้วซึ่งมีคุณสมบัติและลักษณะตามกำหนดโดยกฎหมายโรงงาน ฉะนั้น ขยะมูลฝอยชุมชนเป็นขยะที่มาจากการทำกิจกรรมต่าง ๆ ภายในชุมชน ยกตัวอย่างเช่น บ้านพักอาศัย ตลาดสด สถานบริการ ร้านค้า แล้วยังมีเศษจากการก่อสร้างหรือวัสดุเหลือใช้ แต่จะไม่รวมกับมูลฝอยติดเชื้อและของเสียที่อันตราย
ขยะมูลฝอย มีระบบจัดการอย่างไร
สำหรับระบบจัดการขยะมูลฝอยหรือ MSW จะเป็นกิจกรรมอย่างหนึ่งซึ่งจัดการขยะอย่างครอบคลุมจากแหล่งกำเนิดไปจนถึงขั้นตอนสุดท้าย มีองค์ประกอบในการจัดการขยะอยู่ทั้งหมด 6 ปัจจัยด้วยกัน โดยสามารถกล่าวได้ดังต่อไปนี้
- การเกิดขยะ
ปริมาณจะเพิ่มขึ้นตามการพัฒนาของเศรษฐกิจ จำนวนประชากร พฤติกรรมการบริโภค เทคโนโลยีที่ก้าวหน้า แหล่งกำเนิดส่วนใหญ่มาจากชุมชน ยกตัวอย่างเช่น หอพัก บ้านพัก คอนโด สถานประกอบการ ร้านค้า ภาคอุตสาหกรรมและเกษตรกรรม
- จัดการขยะจากแหล่งกำเนิด
มีกระบวนการกำจัดทั้งหมด 2 ส่วน ได้แก่ คัดแยกขยะตามประเภท คือ ขยะทั่วไป ขยะติดเชื้อ ขยะอินทรีย์ ขยะอันตราย และขยะรีไซเคิล เรียกว่าเป็นมาตรการอย่างหนึ่งที่สำคัญในการจัดการขยะอย่างมีแบบแผน กับอีกส่วนคือ เก็บขยะชั่วคราวแล้วรวบรวมจากแหล่งกำเนิดโดยหน่วยงาน
- เก็บรวบรวมขยะ
เป็นการรวมขยะบริเวณจุดวาง ตัวอย่างเช่น โรงเรียน สถานพยาบาล ที่พัก ตลาดสด และอื่น ๆ ซึ่งรถเก็บขยะจะนำเอากลุ่มขยะที่รวมไว้แล้วไปดำเนินการตามขั้นตอนต่อไป ในปัจจุบันมีระบบเก็บรวมขยะ 2 วิธี ได้แก่ เก็บรวมขยะแบบถังคงที่และแบบเคลื่อนที่
- แปรรูปขยะ
คือการเปลี่ยนสภาพทางเคมีและกายภายเพื่อกำจัดหรือนำมาใช้ประโยชน์ วัตถุประสงค์คือ
- นำวัสดุที่ทิ้งมาใช้ปใหม่
- ลดค่าใช้จ่ายและพื้นที่เก็บขยะโดยการอัดให้ขยะเป็นก้อน
- นำมาใช้ประโยชน์ทางด้านการเกษตรและอุตสาหกรรม
- ขนส่งและขนถ่ายขยะ
เป็นการเก็บรวบรวมขยะไปสถานที่กำจัดซึ่งจำเป็นต่อชุมชนห่างไกล
- กำจัดขยะ
เป็นขั้นตอนสุดท้ายหลังจากดำเนินการตามขั้นตอนที่กล่าวมา โดยจะนำขนยะซึ่งใช้ประโยชน์ไม่ได้ไปกำจัดด้วยการเผาและฝังกลบ
จะเห็นว่า MSW เป็นระบบจัดการขยะที่มีขั้นตอนการทำงานอย่างมีแบบแผนและเป็นระบบ เพื่อให้สามารถคัดแยกขยะใช้งานได้และไม่ได้ออกจากกัน เนื่องจากไม่ใช่ทุกชิ้นที่ไม่สามารถนำมาทำประโยชน์เสมอไป จึงต้องมีการกำจัดอย่างรอบคอบเพื่อไม่ส่งผลเสียต่อสิ่งแวดล้อม